Trong vòng 12 tháng qua, số vụ tấn công bằng phần mềm gián điệp tăng mạnh, khiến người dùng có nguy cơ bị đánh cắp dữ liệu cá nhân, tin nhắn, hình ảnh, cuộc gọi và thậm chí cả vị trí GPS.

Theo nghiên cứu của Malwarebytes, chỉ riêng nửa đầu năm 2025, phần mềm gián điệp đã tăng 147%. Đáng lo ngại hơn nữa, phần mềm độc hại dựa trên SMS - vốn dễ dàng có thể phát tán qua tin nhắn đã tăng tới 629% chỉ trong tháng 4 và tháng 5. 

Phần mềm gián điệp cực kỳ phổ biến trong giới tội phạm mạng bởi nó rất dễ thực hiện thông qua các trò lừa đảo. Tất cả những gì tin tặc cần làm là gửi tin nhắn lừa người dùng cài đặt phần mềm độc hại hoặc nhấp vào một trang web lừa đảo.

Sau khi phần mềm độc hại được cài đặt, kẻ tấn công có thể truy cập miễn phí vào dữ liệu nhạy cảm bao gồm tên người dùng, mật khẩu, thông tin thẻ tín dụng,... Tuy nhiên, phần mềm gián điệp cũng có thể dễ dàng bị xóa chỉ bằng một vài thao tác đơn giản.

Dấu hiệu nhận biết phần mềm gián điệp

Người dùng có thể nhận ra thiết bị bị nhiễm gián điệp thông qua một số dấu hiệu như: máy hoạt động chậm bất thường, nóng lên nhanh, hao pin mạnh hoặc tiêu thụ dữ liệu nhiều hơn thường lệ. Đây là những cảnh báo cho thấy hệ thống đang bị chiếm dụng ngầm.

Một trong những cách hiệu quả nhất để xác định việc nhiễm phần mềm gián điệp là sử dụng các công cụ phát hiện và loại bỏ phần mềm đọc hại. Theo AV Test, một số công cụ hàng đầu mà người dùng Android có thể tải về như  Avast Antivirus & Security, Avira Antivirus Security, Bitdefender Mobile Security và Kaspersky Premium sẽ giúp người dùng quét và hướng dẫn cách xóa các ứng dụng độc hại.

 Cách xóa phần mềm gián điệp

Người dùng có thể xóa phần mềm gián điệp theo cách thủ công bằng cách khởi động lại thiết bị ở chế độ an toàn và xóa các ứng dụng gây hại.

Bước 1: Giữ nút nguồn của điện thoại.

Bước 2: Nhấn và giữ tùy chọn Tắt nguồn cho đến khi tùy chọn Chế độ an toàn xuất hiện.

Bước 3: Vào Cài đặt, chọn Ứng dụng và tìm ứng dụng độc hại để xóa chúng. 

Lưu ý, một số ứng dụng độc hại có thể có quyền quản trị viên khiến chúng không thể bị gỡ cài đặt. Lúc này, người dùng có thể tắt quyền quản trị đi bằng cách: 

Bước 1: Vào Cài đặt, chọn Bảo mật và Quyền riêng tư.

Bước 2: Tìm đến mục Ứng dụng quản trị thiết bị. Sau khi tắt quyền, người dùng có thể xóa ứng dụng và khởi động lại thiết bị để thiết lập lại bình thường.

Để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm phần mềm gián điệp ngay từ đầu, người dùng cần cẩn trọng khi tải ứng dụng. Các ứng dụng độc hại có thể xâm nhập vào Google Play Store ngay cả khi đã được quét bởi Play Protect. Ưu tiên các ứng dụng có đánh giá tích cực và từ nhà phát triển uy tín sẽ giảm thiểu rủi ro. Đồng thời, tránh nhấp vào liên kết trong tin nhắn SMS, hạn chế cài đặt từ nguồn không rõ ràng và duy trì phần mềm chống mã độc trên máy.

Việc phát hiện kịp thời, xóa bỏ và quan trọng hơn là chủ động phòng ngừa sẽ giúp người dùng bảo vệ thông tin cá nhân, đồng thời tránh trở thành nạn nhân của tội phạm mạng trong bối cảnh nguy cơ ngày càng phức tạp.